Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, έτσι είναι. Ο Τατάγκατα γνωρίζει πως, στο τελικό επίπεδο τα φαινόμενα δεν τεκμηριώνονται. Οτιδήποτε δεν τεκμηριώνεται ως προς το τελικό επίπεδο, δεν μπορεί να αποκαλείται αληθινό, ούτε μπορεί να αποκαλείται απατηλό στο τελικό επίπεδο. Γιατί αυτό; Επειδή όλα τα φαινόμενα στο τελικό επίπεδο είναι αγέννητα.»
Ο εξαίσιος γιος είπε, « Μαντζούσρι, με ποιον τρόπο ο Τατάγκατα διδάσκει την τελική αλήθεια;»
Ο Μαντζούσρι είπε, «Η τελική αλήθεια, εξαίσιε γιε, δεν διδάσκεται. Γιατί; Επειδή το θέμα, ο δάσκαλος, η μέθοδος διδασκαλίας, ο μαθητής και η αφορμή για διδασκαλία, όλα είναι στο τελικό επίπεδο αγέννητα. Τα ίδια τα αγέννητα φαινόμενα δεν μπορούν εκφράσουν αγέννητα φαινόμενα.»
Όταν ο Μαντζούσρι Κουμαραμπούτα έδωσε αυτή τη διδασκαλία για την τελική αλήθεια χωρίς να διδάξει, ο νους πεντακοσίων μοναχών απελευθερώθηκε από τις μολύνσεις χωρίς περαιτέρω προσκόλληση. [F.248.a] Αμέτρητα μεγάλα όντα Μποντισάτβα, ανέπτυξαν, χωρίς να καλλιεργήσουν, την αποδοχή πως τα φαινόμενα είναι αγέννητα.
Ο εξαίσιος γιος είπε, « Μαντζούσρι, είναι δύσκολο να αισθανθεί κανείς σιγουριά για την τελική αλήθεια.»
Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, είναι δύσκολο σε κάποιον που βασίζεται σε σημεία αναφοράς να αισθανθεί σιγουριά για την τελική αλήθεια.»
Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, είναι δύσκολο να κατανοήσει κανείς την τελική αλήθεια.»
Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, είναι δύσκολο για όσους δεν προσπαθούν να καταλάβουν την τελική αλήθεια.»
Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, με ποιον τρόπο προσπαθούν οι μοναχοί;»
Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, στο τελικό επίπεδο, όταν δεν κάνουν προσπάθεια να κατανοήσουν, να εγκαταλείψουν, να καλλιεργήσουν ή να πραγματώσουν, έτσι προσπαθούν οι μοναχοί χωρίς προσπάθεια. Γιατί; Επειδή μπορεί να σκεφτεί κανείς πως, ‘αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό στο τελικό επίπεδο, αυτό να εγκαταλειφθεί, αυτό να καλλιεργηθεί και αυτό να πραγματωθεί.’ Όμως, αυτό το σκεπτικό εμπεριέχει διανοητικούς χαρακτηρισμούς και κατασκευές. Εμπεριέχει σημεία αναφοράς και διαταραγμένα συναισθήματα. Εμπεριέχει ταραχή και φόβο. Εμπεριέχει ασθένεια και δυστυχία. Εμπεριέχει πόνο και δηλητήρια. Επομένως, αυτού του είδους η κατανόηση δεν είναι η αυθεντική.»
Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, ποια είναι η αυθεντική κατανόηση;»
Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, στο τελικό επίπεδο, οτιδήποτε είναι ίδιο με το ως είναι, με τη σφαίρα της πραγματικότητας και το αγέννητο, είναι ίδιο επίσης και με τις πέντε πράξεις των άμεσων επιπτώσεων.
«Στο τελικό επίπεδο, οτιδήποτε είναι ίδιο με το ως είναι, με τη σφαίρα της πραγματικότητας και το αγέννητο, είναι ίδιο επίσης και με τις θεωρήσεις.
«Στο τελικό επίπεδο, οτιδήποτε είναι ίδιο με το ως είναι, με τη σφαίρα της πραγματικότητας και το αγέννητο, είναι ίδιο επίσης και με τα ντάρμα των κοινών όντων.
«Στο τελικό επίπεδο, οτιδήποτε είναι ίδιο με το ως είναι, με τη σφαίρα της πραγματικότητας και το αγέννητο, είναι ίδιο επίσης και με τα ντάρμα όσων εκπαιδεύονται.
«Στο τελικό επίπεδο, οτιδήποτε είναι ίδιο με το ως είναι, με τη σφαίρα της πραγματικότητας και το αγέννητο, είναι ίδιο επίσης και με τα ντάρμα όσων δεν εκπαιδεύονται πια.
«Στο τελικό επίπεδο, οτιδήποτε είναι ίδιο με το ως είναι, με τη σφαίρα της πραγματικότητας και το αγέννητο, είναι ίδιο επίσης και με τα ντάρμα του Ολοκληρωμένα Τέλειου Βούδα.
«Στο τελικό επίπεδο, οτιδήποτε είναι ίδιο με τα ντάρμα του Ολοκληρωμένα Τέλειου Βούδα είναι ίδιο επίσης με το ως είναι, με τη σφαίρα της πραγματικότητας και το αγέννητο.
«Στο τελικό επίπεδο, οτιδήποτε είναι ίδιο με τα ντάρμα του Ολοκληρωμένα Τέλειου Βούδα, είναι ίδιο επίσης και με τη νιρβάνα.
«Στο τελικό επίπεδο οτιδήποτε είναι ίδιο με τη νιρβάνα, είναι ίδιο επίσης και με τη σαμσάρα.
«Στο τελικό επίπεδο, οτιδήποτε είναι ίδιο με τη σαμσάρα, είναι ίδιο επίσης και με τη μόλυνση.
«Στο τελικό επίπεδο, οτιδήποτε είναι ίδιο με τη μόλυνση, είναι επίσης ίδιο και με την κάθαρση.
«Στο τελικό επίπεδο, οτιδήποτε είναι ίδιο με τη κάθαρση, είναι επίσης ίδιο και με όλα τα φαινόμενα.
«Ο μοναχός που με αυτόν τον τρόπο κατανοεί αυθεντικά την ισότητα όλων των φαινομένων στο τελικό επίπεδο, εξαίσιε γιε, ονομάζεται αυτός που έχει αυθεντική κατανόηση στο τελικό επίπεδο. Παρόλα αυτά, (τα πράγματα) δεν είναι έτσι όπως εκφράζονται.»
Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, ποια είναι η ομοιότητα με την οποία λέγεται πως ομοιάζουν όλα μέχρι και τη κάθαρση στο τελικό επίπεδο, και επίσης με όλα τα φαινόμενα;»
Ο Μαντζούσρι είπε, «στο τελικό επίπεδο, όλα τα φαινόμενα είναι ίδια επειδή δεν εμφανίζονται. [F.249.a] Στο τελικό επίπεδο, όλα τα φαινόμενα είναι ίδια επειδή είναι αγέννητα. Στο τελικό επίπεδο, όλα τα φαινόμενα είναι ίδια επειδή δεν έχουν ουσία. Επομένως, εξαίσιε γιε, στο τελικό επίπεδο όλα τα φαινόμενα είναι ίδια. Γιατί αυτό; Επειδή, εξαίσιε γιε, τα φαινόμενα δεν εμφανίζονται, δεν είναι διακριτά.
«Εξαίσιε γιε, είναι όπως αυτό το παράδειγμα. Ο χώρος μέσα σ’ ένα πήλινο δοχείο και ο χώρος μέσα σ’ ένα πολύτιμο δοχείο, είναι και τα δυο το στοιχείο του διαστήματος. Στο τελικό επίπεδο δεν μπορεί να γίνει ούτε η παραμικρή διάκριση μεταξύ τους. Εξαίσιε γιε, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, στο τελικό επίπεδο τα διαταραγμένα συναισθήματα δεν εμφανίζονται. Στο τελικό επίπεδο η ίδια η κάθαρση δεν έχει προέλευση. Στο τελικό επίπεδο η ίδια η σαμσάρα δεν εμφανίζεται. Στο τελικό επίπεδο, όλα τα φαινόμενα μέχρι και τη νιρβάνα δεν εμφανίζονται. Στο τελικό επίπεδο, σε σχέση με αυτά δεν μπορεί να γίνει ούτε η παραμικρή διάκριση. Γιατί αυτό; Επειδή στο τελικό επίπεδο τα φαινόμενα δεν εμφανίζονται.»
Ο εξαίσιος γιος είπε, «Μαντζούσρι, με ποιον τρόπο τα μεγάλα όντα οι Μποντισάτβα ασκούνται ως προς τις αλήθειες των ευγενών;»
Ο Μαντζούσρι είπε, «Εξαίσιε γιε, αν οι Μποντισάτβα τα μεγάλα όντα, δεν ασκηθούν οι ίδιοι στις αλήθειες των ευγενών, πως θα μπορέσουν να διδάξουν χωρίς να διδάσκουν, το Ντάρμα στους Ακροατές; Αν και αυτό ισχύει, εξαίσιε γιε, ο διαλογισμός των Μποντισάτβα πάνω στις αλήθειες εμπεριέχει εξέταση, ενώ ο διαλογισμός των Ακροατών πάνω στις αλήθειες δεν εμπεριέχει εξέταση. Γιατί αυτό; Στο σχετικό επίπεδο οι Μποντισάτβα λαμβάνουν υπ’ όψιν τους όλα τα όντα. Αν και διαλογίζονται στις αλήθειες χωρίς να διαλογίζονται, δεν πραγματώνουν τα όρια της πραγματικότητας εστιάζοντας στην απουσία ουσίας. Στο σχετικό επίπεδο με σκοπό να αποκτήσουν επιδεξιότητα στα μέσα, τα μεγάλα όντα οι Μποντισάτβα [F.249.b.] διαλογίζονται στις αλήθειες χωρίς να διαλογίζονται. Στο σχετικό επίπεδο δεν απορρίπτουν τις αλήθειες της σαμσάρα ούτε της νιρβάνα. Στο σχετικό επίπεδο και για να διακρίνουν τις σοφίες των Βούδα, οι Μποντισάτβα τα μεγάλα όντα διαλογίζονται πάνω στις αλήθειες χωρίς να διαλογίζονται.
«Εξαίσιε γιε, είναι όπως η ακόλουθη αντιστοιχία. Κάποιος που είχε αιχμαλωτιστεί από πολλούς ξένους, τρέπεται σε φυγή. Δραπετεύει από όλους αυτούς τους ξένους και μπαίνει σε μια ζούγκλα. Όμως τρομοκρατημένος, φοβισμένος και πανικόβλητος φεύγει από τη ζούγκλα και δεν ξαναγυρίζει. Εξαίσιε γιε, με τον ίδιο τρόπο οι Ακροατές φοβούνται τη σαμσάρα και φεύγουν πανικόβλητοι. Δεν επιστρέφουν στον κόσμο αυτό παρά διαλογίζονται εστιασμένοι πάνω στις αλήθειες στην απομόνωση. Έτσι, αφού δεν έχουν την ευφυΐα των διαφόρων μεθόδων, δεν λαμβάνουν υπ’ όψιν τους τα όντα μέχρι και τη σοφία της παντογνωσίας.
«Εξαίσιε γιε, είναι όπως η ακόλουθη αντιστοιχία. Ένας ηγέτης έχει πολλούς υπηρέτες και κάθε αναγκαία προμήθεια. Με τη σκέψη πως πρόκειται να συγκεντρώσει πολλά αγαθά, συγκεντρώνει πολλούς ανθρώπους και αφήνει το άγριο δάσος χωρίς φόβο ή πανικό. Με τον ίδιο τρόπο, εξαίσιε γιε, τα μεγάλα όντα οι Μποντισάτβα, ομοιάζουν με τον μεγάλο ηγέτη καθώς καταγίνονται με τα κοσμικά στο σχετικό επίπεδο. Έτσι εφοδιάζουν όλα τα όντα και αναπτύσσουν μεγάλο έλεος που παρομοιάζεται με τους πολλούς υπηρέτες. Αποκτούν όλες τις ρίζες της αρετής, που είναι οι προμήθειες. Κατέχουν το μεγάλο ευεργέτημα που αποτελείται από τις έξι τελειότητες, τα μέσα προσέλκυσης μαθητών και ανυπέρβλητη σοφία και αρετή. Δρουν για το όφελος όλων των πεδίων των όντων και πηγαίνουν από βουδικό πεδίο σε βουδικό πεδίο. Έτσι, παρέχουν στα όντα και διαλογίζονται στις αλήθειες με το να είναι επιδέξιοι στα μέσα.
«Εξαίσιε γιε, είναι όπως η ακόλουθη αντιστοιχία. Αν εμποτίσει κάποιος το ύφασμα κάνναβης με τα λουλούδια καμπάκα και βαρσίκα[2] , το άρωμά τους γρήγορα θα εξατμιστεί. [F.250.a] Με τον ίδιο τρόπο εξαίσιε γιε, ο διαλογισμός των Ακροατών πάνω στις αλήθειες, δεν ακολουθείται παρά για μικρό χρονικό διάστημα. Κι έτσι περνώντας γρήγορα στη νιρβάνα χωρίς να αναδεικνύεται το άρωμα της πειθαρχίας, της ακρόασης, της απορρόφησης, της γνώσης και της σοφίας των Βούδα. Επίσης, δεν μπορούν να εγκαταλείψουν τα διαταραγμένα συναισθήματα συνδεδεμένα με τις κεκτημένες τάσεις.
«Εξαίσιε γιε, σκέψου αυτήν την αντιστοιχία. Αν εμποτίσει κανείς πολύτιμο μετάξι απ το Μπενάρες με το άρωμα ανθρώπων και θεών και τη μυρωδιά λουλουδιών για εκατοντάδες χιλιάδες μεγάλα κάλπα, το θεϊκό άρωμά του θα διαρκέσει για πάντα κι αυτό το αγνό άρωμα θα κατακλύσει θεούς κι ανθρώπους. Με τον ίδιο τρόπο εξαίσιε γιε, τα μεγάλα όντα οι Μποντισάτβα διαλογίζονται στις αλήθειες χωρίς να διαλογίζονται για απροσμέτρητα εκατοντάδες χιλιάδες κάλπα. Και δεν σταματούν να το κάνουν αυτό, μέχρι να πετύχουν την παντογνωστική σοφία που είναι προικισμένη με την υπέρτατη όλων των ιδιοτήτων και περάσουν στην ολοκληρωμένη νιρβάνα. Χωρίς σημεία αναφοράς, αρωματίζονται εξαιρετικά με το άρωμα της παντογνωστικής σοφίας που είναι προικισμένη με την ανώτερη ιδιότητα. Με όρους συμβατικούς, εγκαταλείπουν όλες τις κεκτημένες τάσεις των διαταραγμένων συναισθημάτων και προσελκύουν τους κόσμους των θεών, των ανθρώπων και των ημιθέων.»
