Συμβουλή για τις πέντε αρνητικότητες.
[34] Ο Βούδας είπε στον Μαϊτρέγια, « Αν εδώ σ’ αυτόν τον κόσμο είσαι σωστός στην σκέψη και στη βούληση και απέχεις από τις αρνητικές πράξεις, τότε θα αποκτήσεις την ύψιστη αρετή, που είναι ανυπέρβλητη σε όλους τους κόσμους των δέκα κατευθύνσεων. Γιατί αυτό; Οι θεοί και άνθρωποι στα βουδικά πεδία κάνουν φυσικά το καλό και σπάνια κάνουν κάτι κακό, γι αυτό εύκολα διδάσκονται και εκπαιδεύονται. Έχοντας γίνει Βούδας σ’ αυτόν τον κόσμο, διαμένω τώρα ανάμεσα στα πέντε δεινά, τις πέντε δυστυχίες και τις πέντε φωτιές. Αυτό για μένα είναι εξαιρετικά επώδυνο. Θα διδάξω τα πλήθη των όντων ώστε να εγκαταλείψουν τα πέντε δεινά, να αποφύγουν τις πέντε δυστυχίες και να δραπετεύσουν από τις πέντε φωτιές. Θα εκπαιδεύσω το νου τους και θα τα οδηγήσω στην εξάσκηση των πέντε ενάρετων πράξεων, ώστε να αποκτήσουν αρετές και προτερήματα και να μπορέσουν να επιτύχουν την απελευθέρωση, την μακροζωία και τη νιρβάνα.»
1) Πρώτη αρνητικότητα
[35] Ο Βούδας είπε, « Η πρώτη αρνητικότητα είναι αυτή. Οι θεοί, οι άνθρωποι και τα κατώτερα όντα, ακόμα κι αυτά που έρπουν, έχουν την τάση να κάνουν κακό. Δεν υπάρχει κάποιο ον που να μην την έχει. Ο δυνατός υποτάσσει τον αδύνατο, όλοι προκαλούν σοβαρούς τραυματισμούς και σκοτώνονται μεταξύ τους, όλοι καταβροχθίζουν τη λεία τους. Χωρίς να ξέρουν πώς να πράττουν το καλό, κάνουν το κακό με αποτρόπαιες και ανεξέλεγκτες πράξεις. Αργότερα τιμωρούνται, [276α]είναι φυσικό ότι θα πάνε στα κατώτερα πεδία. Οι ημίθεοι κρατούν αρχεία για τους παραβάτες και εξασφαλίζουν πως αυτοί θα τιμωρηθούν. Γι αυτό το λόγο κάποιοι είναι φτωχοί και άποροι, βρώμικοι, αξιολύπητοι, μόνοι, κωφοί, βουβοί, τυφλοί, κουτοί, κακοί, σωματικά ανάπηροι, διαταραγμένοι ή μωροί. Ενώ άλλοι είναι αξιότιμοι, ευγενείς, πλούσιοι, ευφυείς, ή έξυπνοι. Αυτό είναι το αποτέλεσμα καλών και ενάρετων πράξεων φιλανθρωπίας και της εκπλήρωσης των καθηκόντων τους προς τους γονείς τους στις προηγούμενες ζωές.
«Στον κόσμο αυτό, σύμφωνα με τους νόμους έχουν φτιαχτεί φυλακές κι αυτοί που δεν τις φοβούνται και διαπράττουν αδικήματα, στέλνονται εκεί για τιμωρία. Είναι αδύνατον να δραπετεύσουν από εκεί όσο απεγνωσμένα κι αν το θέλουν. Αυτή είναι η τιμωρία σ’ αυτόν τον κόσμο, μα στις επόμενες ζωές η τιμωρία διαρκεί πιο πολύ και είναι πιο έντονη γι αυτούς. Η δυστυχία της μετενσάρκωσης μέσα από τα σκοτεινά και ζοφερά πεδία είναι σαν την αυστηρότερη και την πιο επίπονη τιμωρία που μπορεί να εφαρμόσει ο νόμος.
«Έτσι, μέσα από τη φυσική διεργασία του κάρμα, υφίστανται αμέτρητη δυστυχία στα τρία κατώτερα πεδία. Σε διαδοχικές μετενσαρκώσεις γεννιούνται με διαφορετικές μορφές. Η διάρκεια ζωής τους άλλες φορές είναι μεγάλη άλλες μικρή. Ο παροδικός εαυτός τους, η ζωτική ενέργεια και οι συνειδήσεις μετενσαρκώνονται μέσα από τη φυσική διεργασία του κάρμα. Αν και το κάθε ον γεννιέται μόνο του, όσοι έχουν κοινό κάρμα γεννιούνται μαζί και εκδικούνται ο ένας τον άλλο. Αυτή η συνθήκη διατηρείται ατέλειωτα και δεν υπάρχει περίπτωση να αποφύγουν τους εχθρούς τους μέχρις ότου το αρνητικό κάρμα εξαντληθεί. Παραδέρνοντας στη σαμσάρα, δεν έχουν καμία ευκαιρία να δραπετεύσουν ή να φτάσουν στην απελευθέρωση. Η δυστυχία που περνάνε είναι απερίγραπτη. Ο νόμος αυτός φτάνει παντού ανάμεσα στη γη και τον ουρανό, κι έτσι ακόμα κι αν οι θετικές ή οι αρνητικές πράξεις δεν φέρουν άμεσα ανταμοιβή ή τιμωρία, αργά ή γρήγορα το αποτέλεσμα θα συμβεί. Αυτό είναι το πρώτο δεινό, η πρώτη δυστυχία και η πρώτη φωτιά. Αυτές οι δυστυχίες είναι τόσο μεγάλες που συγκρίνονται με μια τεράστια φωτιά που καίει τους ανθρώπους ζωντανούς.
«Αν κάποιος ανάμεσα σ’ αυτά, ελέγχει τις σκέψεις του με εστιασμένη προσήλωση, κάνει άξιες πράξεις με ορθή συμπεριφορά, δεν κάνει αρνητικότητες και κάνει μόνο το καλό, τότε έχοντας αποκτήσει προτερήματα και αρετές, θα φτάσει στην απελευθέρωση και θα μπορέσει να δραπετεύσει από αυτόν τον κόσμο, θα επαναγεννηθεί στα θεϊκά πεδία και τελικά θα φτάσει στη νιρβάνα. Αυτό είναι το πρώτο μεγάλο καλό.»
2) Δεύτερη αρνητικότητα
[36] Ο Βούδας συνέχισε, « Η δεύτερη αρνητικότητα είναι πως οι κοσμικοί άνθρωποι- οι γονείς, τα παιδιά, τα αδέλφια, τα μέλη μιας οικογένειας, οι σύζυγοι- δεν έχουν ηθικές αρχές, παραβιάζουν τους νόμους, συμπεριφέρονται αλαζονικά, κάνουν ανήθικες και παράνομες πράξεις, κυνηγούν τις απολαύσεις, διασκεδάζουν όπως θέλουν και εξαπατούν τους άλλους. Αυτό που σκέφτονται είναι σε αντίθεση με αυτό που λένε. Δεν μιλούν ειλικρινά, κολακεύουν τους άλλους με δόλιες προθέσεις, καλοπιάνουν τους άλλους με επιδέξια λόγια, ζηλεύουν τη φήμη των σοφών, προσβάλλουν τους ενάρετους και παγιδεύουν τους ανθρώπους με δόλια μέσα.
Οι διορισμένοι ακόλουθοι, εκμεταλλεύονται την κατάσταση και αναζητούν κάθε ευκαιρία για να εξαπατήσουν τους απερίσκεπτους δασκάλους Οι άδικοι κυβερνήτες, εξαπατώνται από τους υπουργούς και βλακωδώς απομακρύνουν τους νομοταγείς και τους πιστούς υπηκόους. Αυτό είναι αντίθετο με τη θέληση των ουρανών. Οι υπουργοί προδίδουν τους κυβερνήτες τους, τα παιδιά εξαπατούν τους γονείς τους, τα αδέλφια, οι σύζυγοι, οι συγγενείς και οι φίλοι , εξαπατούν ο ένας τον άλλον. Κρύβουν απληστία, θυμό και ηλιθιότητα και επιθυμώντας πολλές ιδιοκτησίες, επιζητούν το δικό τους όφελος.
Όλοι οι άνθρωποι έχουν ίδια καρδιά, είτε έχουν υψηλή και αξιοσέβαστη θέση είτε είναι της χαμηλής και περιφρονημένης τάξης. Φέρνουν την καταστροφή στα σπίτια και τον εαυτό τους και καταστρέφουν απερίσκεπτα τους συγγενείς τους. Αν και είναι μέλη οικογενειών, φίλοι, συγχωριανοί ή κάτοικοι των πόλεων, ομάδες αδαών και χυδαίων που εργάζονται μαζί, όλοι τους προσβλέπουν στο δικό τους όφελος γι αυτό επιβαρύνονται με τον θυμό και την εχθρότητα των άλλων. Όταν οι άνθρωποι πλουτίζουν γίνονται φιλάργυροι και ανελεήμονες. Προσκολλούνται με απληστία στα πλούτη τους και κοπιάζουν με σώμα και νου για να τα διατηρήσουν. Όταν έρθει το τέλος τους δεν έχουν τίποτα για να βασιστούν. Τελικά γεννιούνται και πεθαίνουν μόνοι, χωρίς κάποιον για να τους συντροφέψει. Η ευτυχία ή η δυστυχία που απορρέει από τις θετικές ή αρνητικές τους πράξεις, τους συνοδεύει στις μελλοντικές τους ζωές. Κι έτσι ξαναγεννιούνται σε ευχάριστες ή οδυνηρές καταστάσεις. Ακόμα κι αν μετανιώσουν αργότερα, ποιο θα είναι το όφελος;
«Οι κοσμικοί άνθρωποι, που έχουν σκοτεινή καρδιά και τους λείπει η διορατικότητα, μισούν και προσβάλουν τους καλούς ανθρώπους και δεν τους δείχνουν σεβασμό. Είναι δεμένοι στην αρνητικότητα και ηθελημένα κάνουν άνομες πράξεις. Εποφθαλμιούν πάντα τον πλούτο των άλλων και κρύβουν τάσεις κλοπής. Αφού ξοδέψουν και σπαταλήσουν αυτά που έκλεψαν από τους άλλους, επιδιώκουν να τα ξαναβρούν. Εξαιτίας των κρυμμένων τους κινήτρων και της ατιμίας τους, μελετούν με πανουργία τις αντιδράσεις στα πρόσωπα των άλλων. Επειδή δεν μπορούν να σκεφτούν το μέλλον, όταν τα πράγματα χειροτερέψουν, αποθαρρύνονται με θλίψη.
«Σ’ αυτόν τον κόσμο, υπάρχουν φυλακές που φτιάχτηκαν από το νόμο, όπου στέλνονται οι παραβάτες για να λάβουν την τιμωρία τους ανάλογα με την παρανομία τους. Στις προηγούμενες ζωές τους δεν είχαν πίστη στον Δρόμο ούτε καλλιέργησαν ρίζες αρετής. Και σ’ αυτή τη ζωή, αν διαπράξουν κακό, οι ημίθεοι το γνωρίζουν και κρατάνε αρχεία για τις πράξεις τους. Όταν πεθάνουν θα πέσουν στα κατώτερα πεδία. Έτσι, εξ αιτίας της φυσικής διεργασίας του κάρμα, υπάρχουν τρία κατώτερα πεδία και αμέτρητα βάσανα, χωρίς τελειωμό για πολλά κάλπα, για αυτούς που διαπράττουν κακό. Από αυτό είναι πράγματι δύσκολο να απαλλαχτούν. Ο πόνος που θα περάσουν είναι απερίγραπτος. Αυτό είναι το δεύτερο δεινό, η δεύτερη δυστυχία και η δεύτερη φωτιά. Αυτές οι δυστυχίες είναι τόσο μεγάλες που συγκρίνονται με μια τεράστια φωτιά που καίει τους ανθρώπους ζωντανούς.
«Αν κάποιος ανάμεσα σ’ αυτά, ελέγχει τις σκέψεις του με εστιασμένη προσήλωση, κάνει άξιες πράξεις με ορθή συμπεριφορά, δεν κάνει αρνητικότητες και κάνει μόνο το καλό, τότε έχοντας αποκτήσει προτερήματα και αρετές, θα φτάσει στην απελευθέρωση και θα μπορέσει να δραπετεύσει από αυτόν τον κόσμο, θα επαναγεννηθεί στα θεϊκά πεδία και τελικά θα φτάσει στη νιρβάνα. Αυτό είναι το δεύτερο μεγάλο καλό.»
3) Η τρίτη αρνητικότητα
[37] Ο Βούδας συνέχισε, « Αυτή είναι η Τρίτη αρνητικότητα. Οι κοσμικοί άνθρωποι που ζουν μαζί σ’ αυτό το πεδίο μεταξύ ουρανού και γης, έχουν περιορισμένη διάρκεια ζωής. Στα υψηλότερα επίπεδα υπάρχουν οι σοφοί, οι εύποροι, οι ευγενείς και οι πλούσιοι. Στα χαμηλότερα στρώματα υπάρχουν φτωχοί, διεφθαρμένοι, άξεστοι και μωροί. Επιπλέον, υπάρχουν αυτοί που πάντα υποβόσκουν μοχθηρές σκέψεις και τους ενδιαφέρει μόνο η ικανοποίηση τους. Είναι γεμάτοι ανησυχίες, βουτηγμένοι στη λαγνεία και τη προσκόλληση, στην καθημερινότητα τους είναι ανήσυχοι, άπληστοι και φιλάργυροι, και πάντα επιθυμούν αυτά που δεν έχουν δικαίωμα να κατέχουν. Κοιτούν τις ανοικτόχρωμες γυναίκες, συμπεριφέρονται έκφυλα και κάνουν ανήθικα πράγματα μαζί τους, μισούν τις γυναίκες τους και μυστικά συχνάζουν σε οίκους ανοχής. Συνεπώς, αφού κατασπαταλήσουν τους πόρους τους, αρχίζουν να κάνουν παρανομίες. Φτιάχνουν ομάδες, αρχίζουν τις ταραχές, εμπλέκονται σε καυγάδες, κάνουν παράνομες επιθέσεις, σκοτώνουν και λεηλατούν περιουσίες.
«Κάποιοι κάνουν σατανικά σχέδια για τις περιουσίες των άλλων. Χωρίς να έχουν δική τους δουλειά, αποκτούν πράγματα από κλεψιές. Οδηγούμενοι από την επιθυμία, διαπράττουν κι άλλα αδικήματα. Με πυρετώδη ταραχή, εκφοβίζουν και ληστεύουν τους ανθρώπους για να συντηρήσουν τις γυναίκες και τα παιδιά τους με τα αγαθά που απόκτησαν. Υπακούοντας μόνο στις προσταγές των παθών τους, εθίζονται σε αχαλίνωτες απολαύσεις. Περιφρονούν επίσης την αρχαιότητα στη συγγένεια, προκαλώντας έτσι λύπη και οδύνη στα άλλα μέλη της οικογένειας και τους συγγενείς. Επίσης δεν υπολογίζουν τους νόμους του Κράτους.
«Αυτά τα δεινά, τα γνωρίζουν όμως οι άλλοι καθώς και οι δαίμονες. Ο ήλιος και η σελήνη τα αναγνωρίζουν και οι ημίθεοι [276γ] κρατούν αρχεία αυτών των πράξεων. Κι έτσι, εξαιτίας της φυσικής διεργασίας του κάρμα υπάρχουν τρία κατώτερα πεδία και αμέτρητα βάσανα, χωρίς τελειωμό για πολλά κάλπα, για αυτούς που διαπράττουν κακό. Από αυτό είναι πράγματι δύσκολο να απαλλαχτούν. Ο πόνος που θα περάσουν είναι απερίγραπτος. Αυτό είναι το τρίτο δεινό, η τρίτη δυστυχία και η τρίτη φωτιά. Αυτές οι δυστυχίες είναι τόσο μεγάλες που συγκρίνονται με μια τεράστια φωτιά που καίει τους ανθρώπους ζωντανούς.
« Αν κάποιος ανάμεσα σ’ αυτά, ελέγχει τις σκέψεις του με εστιασμένη προσήλωση, κάνει άξιες πράξεις με ορθή συμπεριφορά, δεν κάνει αρνητικότητες και κάνει μόνο το καλό, τότε έχοντας αποκτήσει προτερήματα και αρετές, θα φτάσει στην απελευθέρωση και θα μπορέσει να δραπετεύσει από αυτόν τον κόσμο, θα επαναγεννηθεί στα θεϊκά πεδία και τελικά θα φτάσει στη νιρβάνα. Αυτό είναι το τρίτο μεγάλο καλό.»
4) Η τέταρτη αρνητικότητα.
[38] Ο Βούδας συνέχισε, « Αυτή είναι η τέταρτη αρνητικότητα. Οι κοσμικοί άνθρωποι δεν σκέφτονται πώς να κάνουν το καλό. Υποκινούν ο ένας τον άλλον στο να κάνουν διάφορες αρνητικές πράξεις-λένε σκληρά και υβριστικά λόγια, λένε ψέματα και κουτσομπολεύουν. Συκοφαντούν τους άλλους και προκαλούν φιλονικίες. Μισούν και ζηλεύουν τους καλούς ανθρώπους και καταστρέφουν τους σώφρονες, ενώ από το παρασκήνιο κοιτούν και χαίρονται. Αμελούν τους γονείς τους, δεν παίρνουν στα σοβαρά τους δασκάλους και τους γηραιότερους αποτυχαίνουν να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των φίλων τους και δεν είναι ειλικρινείς. Έχουν τον εαυτό τους σε μεγάλη υπόληψη, πιστεύουν πως είναι ενάρετοι, όμως είναι ισχυρογνώμονες και αυταρχικοί και περιφρονούν τους άλλους. Αγνοώντας τη δική τους αρνητικότητα, δεν αισθάνονται οι ίδιοι ποτέ ντροπή. Κομπάζουν για τη σωματική τους δύναμη και απαιτούν τον σεβασμό και το φόβο των άλλων. Χωρίς να λαμβάνουν υπ όψιν τους ουρανούς, τη γη, τους ημίθεους, ή τον ήλιο και τη σελήνη, αποστρέφονται τις ενάρετες πράξεις. Γι αυτό δύσκολα εκπαιδεύονται και μετατρέπονται. Έχοντας σε μεγάλη υπόληψη τον εαυτό τους, απαιτούν τους δικούς τους τρόπους. Αλαζόνες και χωρίς να φοβούνται τίποτα, έχουν πάντα υπεροπτική συμπεριφορά. Οι ημίθεοι όμως κρατούν αρχεία της αρνητικότητας τους. Ίσως να έκαναν κάποιες θετικές πράξεις στις προηγούμενες ζωές τους και υπολογίζουν στο αποτέλεσμα αυτού του μικρού ποσού αρετής. Επειδή όμως σ’ αυτήν τη ζωή κάνουν αρνητικές πράξεις ξανά, το απόθεμα της αρετής τους σύντομα θα εξαντληθεί. Οι θετικές θεότητες θα τους εγκαταλείψουν, και θα μείνουν μόνοι χωρίς στήριγμα. Καθώς η ζωή τους τελειώνει, όλη η αρνητικότητα τους θα τους υποχρεώσει να πέσουν, μέσα από τη φυσική διεργασία του κάρμα, στα κατώτερα πεδία. Και πάλι, όπως υπαγορεύει η ακριβής καταγραφή των πράξεων τους που κρατούν στα χέρια τους οι ημίθεοι, οι καρμικές τους παραβάσεις και τα αδικήματα τους καταδικάζουν να πάνε στις κολάσεις. Η τιμωρία για την αρνητικότητα έρχεται φυσικά και τίποτα δεν μπορεί να την εμποδίσει. Πρέπει να μπουν μες στα καυτά καζάνια, όπου τα σώματα τους με τον έπακρο πόνο και οδύνη, θα λιώσουν. Ακόμα κι αν εκείνη τη στιγμή μετανιώσουν για τις αρνητικές τους πράξεις, σε τι θα ωφελήσει;
Η Ατραπός του Ουρανού παίρνει την αναπόφευκτη πορεία του αλάνθαστα.
Κι έτσι, εξαιτίας της φυσικής διεργασίας του κάρμα υπάρχουν τρία κατώτερα πεδία και αμέτρητα βάσανα, χωρίς τελειωμό για πολλά κάλπα, για αυτούς που διαπράττουν κακό. Από αυτό είναι πράγματι δύσκολο να απαλλαχτούν. Ο πόνος που θα περάσουν είναι απερίγραπτος. Αυτό είναι το τέταρτο δεινό, η τέταρτη δυστυχία και η τέταρτη φωτιά. Αυτές οι δυστυχίες είναι τόσο μεγάλες που συγκρίνονται με μια τεράστια φωτιά που καίει τους ανθρώπους ζωντανούς.
«Αν κάποιος ανάμεσα σ’ αυτά, ελέγχει τις σκέψεις του με εστιασμένη προσήλωση, κάνει άξιες πράξεις με ορθή συμπεριφορά, δεν κάνει αρνητικότητες και κάνει μόνο το καλό, τότε έχοντας αποκτήσει προτερήματα και αρετές, θα φτάσει στην απελευθέρωση και θα μπορέσει να δραπετεύσει από αυτόν τον κόσμο, θα επαναγεννηθεί στα θεϊκά πεδία και τελικά θα φτάσει στη νιρβάνα. Αυτό είναι το τέταρτο μεγάλο καλό.»
5) Η πέμπτη αρνητικότητα
[39] Ο Βούδας συνέχισε, «Αυτή είναι η Πέμπτη αρνητικότητα. Οι κοσμικοί άνθρωποι είναι αναποφάσιστοι και οκνοί, απρόθυμοι να κάνουν το καλό, δεν έχουν αυτοπειθαρχία και δεν δουλεύουν σκληρά στην εργασία τους, ως εκ τούτου οι οικογένειες τους και οι προστατευόμενοι τους υποφέρουν από πείνα και κρύο. Στην επίπληξη των γονιών τους, ανταπαντούν με θυμό και περιφρόνηση. Με τέτοιες συγκρούσεις δεν είναι γαλήνιοι. Μπορεί να γίνουν τόσο βίαιοι και ξέφρενοι σαν τους εχθρούς που αντιμάχονται μεταξύ τους και σαν αποτέλεσμα οι γονείς εύχονται να μην είχαν παιδιά.
«Στις σχέσεις τους με τους άλλους, είναι έκφυλοι και ιδιότροποι και προκαλούν μπελάδες και ενοχλήσεις. Ακόμα κι αν είναι ηθικά υποχρεωμένοι στους άλλους, παραμελούν τα καθήκοντα τους και δεν προτίθενται να ξεπληρώσουν τα χρέη τους. Πάμπτωχοι και οδηγούμενοι σε άκρα απελπισίας, δεν έχουν τον τρόπο να ανακτήσουν τα πλούτη τους. Αν και ανυπομονούν να αποκτήσουν μεγάλα κέρδη και να σφετεριστούν τα πλούτη των άλλων, σπαταλούν τα χρήματα τους σε ακολασίες. Καθώς αυτό τους γίνεται συνήθεια, συνηθίζουν να αποκτούν την περιουσία τους παράνομα και ξοδεύουν τα παράνομα κέρδη τους σε προσωπικές πολυτέλειες. Ενδίδουν στο κρασί και στη πολυτελή τροφή, πίνουν και τρώνε υπερβολικά. Καθώς είναι εριστικοί και ανήθικοι, μπλέκονται σε ανόητες διαμάχες. Μη μπορώντας να κατανοήσουν τους άλλους, επιβάλλουν τη θέληση τους με βία.
«Όταν συναντούν ενάρετους ανθρώπους, τους μισούν και τους κακομεταχειρίζονται. Δεν έχουν ηθική και ευπρέπεια και έτσι δεν αναλογίζονται τη συμπεριφορά τους, γι αυτό είναι επίμονοι και θρασείς και αρνούνται να ακούσουν τις παραινέσεις και τις συμβουλές των άλλων. Δεν τους ενδιαφέρει, αν οι συγγενείς τους, απ τους πιο κοντινούς έως αυτούς του έκτου βαθμού συγγένειας, δεν έχουν πόρους για να ζήσουν. Περιφρονούν την φιλανθρωπία των γονιών τους και δεν εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους απέναντι στους δασκάλους και τους φίλους τους. Το μόνο που σκέφτονται είναι πώς να κάνουν το κακό. Το στόμα τους μιλά συνεχώς με μοχθηρία και με το σώμα τους κάνουν πάντα κακό. Σε όλη τους τη ζωή δεν έκαναν ούτε μια καλή πράξη.
«Επιπλέον δεν πιστεύουν στους αρχαίους σοφούς, ούτε στη βουδιστική διδασκαλία, ούτε στον δρόμο της άσκησης που οδηγεί στην απελευθέρωση. Μήτε πιστεύουν πως μετά τον θάνατο ξαναγεννιέται κανείς σε άλλο επίπεδο ύπαρξης, ούτε πως οι καλές πράξεις φέρνουν καλά αποτελέσματα ενώ οι αρνητικές πράξεις έχουν κακές συνέπειες. Συνωμοτούν για να δολοφονήσουν κάποιον Άρχατ, για να διασπάσουν την Σάνγκα, σκέφτονται ακόμα πώς να σκοτώσουν τους γονείς τους, τα αδέλφια τους ή άλλους συγγενείς τους. Γι αυτόν τον λόγο οι συγγενείς τους, απ τους πιο κοντινούς έως αυτούς του έκτου βαθμού, τους μισούν τόσο πολύ και εύχονται να πέθαιναν.
«Αυτοί οι κοσμικοί άνθρωποι έχουν όλοι τον ίδιο νου. Είναι ανόητοι και αλαζόνες, δεν έχουν τη σοφία να γνωρίζουν από πού ήρθαν σ’ αυτή τη ζωή και που θα πάνε μετά θάνατον. Δεν είναι ανθρωπιστές απέναντι στους άλλους ούτε υπακούουν τους μεγαλύτερους, επαναστατούν ενάντια όλου του κόσμου. Ωστόσο, προσδοκούν να έχουν καλή τύχη και επιζητούν να έχουν μακροζωία, όμως στο τέλος απλώς πεθαίνουν. Ακόμα κι αν κάποιος τους μαλώσει ευσπλαχνικά προσπαθώντας να οδηγήσει τις σκέψεις τους στην αρετή και τους διδάξει πως φυσικά υπάρχουν τα καλά και τα κακά πεδία στη σαμσάρα, δεν θα τον πιστέψουν. Όσο σκληρά κι αν προσπαθήσει κανείς να τους πείσει, θα είναι ανώφελο. Ο νους τους είναι κλειστός και αρνούνται να ακούσουν τους άλλους ή να καταλάβουν τις διδασκαλίες τους. Όταν η ζωή τους τελειώνει γεννιέται φόβος και αποστροφή. Στο τέλος είναι γεμάτοι τύψεις επειδή προηγουμένως δεν έκαναν κανένα καλό. Αλλά ποιο είναι το όφελος τότε;
«Μεταξύ ουρανού και γης τα πέντε πεδία είναι ξεκάθαρα. Είναι βαθιά και απέραντα και εκτείνονται απεριόριστα. Ευτυχία ή δυστυχία εμφανίζεται ως αποτέλεσμα των θετικών ή των αρνητικών πράξεων. Το αποτέλεσμα του κάρμα κάποιου βαρύνει μόνο αυτόν χωρίς κανείς άλλος να μπορεί να πάρει τη θέση του. Αυτός είναι ο φυσικός νόμος. Η τιμωρία για τις αρνητικές πράξεις είναι η δυστυχία που έπεται κι αυτό είναι αδύνατον να αποφευχθεί. Τα ενάρετα όντα κάνουν ενάρετες πράξεις κι έτσι απολαμβάνουν χαρές και προχωρούν σε όλο και πιο περισσότερο φως. Τα όντα που κάνουν αρνητικές πράξεις βιώνουν συνεχή δυστυχία και τριγυρίζουν σε όλο και πιο βαθιά σκοτάδια. Εκτός από τον Βούδα, κανείς άλλος δεν το γνωρίζει αυτό τέλεια. Ακόμα κι αν κάποιος τους μαλώσει και τους διδάξει, λίγοι είναι αυτοί που θα πιστέψουν. Κι έτσι οι κύκλοι της γέννησης και του θανάτου δεν σταματούν ποτέ και οι αρνητικοί δρόμοι για πάντα συνεχίζονται. [277β] Οι καρμικές συνέπειες για αυτά τα κοσμικά όντα είναι πέρα από κάθε περιγραφή στη λεπτομέρεια τους.
«Κι έτσι, εξαιτίας της φυσικής διεργασίας του κάρμα υπάρχουν αμέτρητα είδη δυστυχίας στα τρία κατώτερα πεδία που τα αρνητικά όντα πρέπει να βιώσουν χωρίς τελειωμό για πολλά κάλπα. Από αυτό είναι πράγματι δύσκολο να απαλλαχτούν. Ο πόνος που θα περάσουν είναι απερίγραπτος. Αυτό είναι το πέμπτο δεινό, η πέμπτη δυστυχία και η πέμπτη φωτιά.. Αυτές οι δυστυχίες είναι τόσο μεγάλες που συγκρίνονται με μια τεράστια φωτιά που καίει τους ανθρώπους ζωντανούς.
« Αν κάποιος ανάμεσα σ’ αυτά, ελέγχει τις σκέψεις του με εστιασμένη προσήλωση, κάνει άξιες πράξεις με ορθή συμπεριφορά, δεν κάνει αρνητικότητες και κάνει μόνο το καλό, τότε έχοντας αποκτήσει προτερήματα και αρετές, θα φτάσει στην απελευθέρωση και θα μπορέσει να δραπετεύσει από αυτόν τον κόσμο, θα επαναγεννηθεί στα θεϊκά πεδία και τελικά θα φτάσει στη νιρβάνα. Αυτό είναι το πέμπτο μεγάλο καλό.»
